Contents
Đền thờ, một trong những biểu tượng văn hóa tôn giáo của dân tộc, thường được xây dựng để tôn vinh và thờ cúng các vị thần linh, vua chúa hay các vị anh hùng anh hùng, và trở thành nơi linh thiêng để người dân tới dâng hương, cầu nguyện, tìm kiếm sự bình an và may mắn. Vậy đền thờ là gì? Hãy theo dõi bài viết dưới đây để tìm hiểu về đền thờ nhé!
Đền thờ là gì?
Đền thờ là một công trình kiến trúc dùng để tôn vinh các vị thần, tiên, vua chúa, hoặc các tướng lĩnh anh hùng của một quốc gia hay dân tộc. Đền thờ thường được xây dựng trên các nơi có ý nghĩa tâm linh, và là nơi cộng đồng tôn vinh, thờ phượng và cầu nguyện cho các vị thần, tiên, vua chúa hay tướng lĩnh anh hùng đã có công lao đóng góp cho xã hội.
Đền thờ thường có kiến trúc đặc trưng của từng dân tộc và vùng miền, tuy nhiên đa số đều có một khuôn khổ chung gồm có một sảnh lớn, các hành lang bao quanh, và một tháp chuông hoặc tòa tháp để đặt bàn thờ. Ngoài ra, một số đền thờ còn có các tòa nhà phụ như các tòa viện hay các căn nhà dành cho các vị thần, tiên.
Đền thờ không chỉ là một công trình kiến trúc mang tính tôn giáo mà còn là một biểu tượng văn hóa quan trọng, tượng trưng cho tinh thần và lòng kính trọng của con người đối với lịch sử và văn hóa của quốc gia hay dân tộc.
Bài viết khác: Hạc thờ là gì? Ý nghĩa và cách bày trí cho đúng phong thủy
Kiến trúc đền thờ phân chia làm mấy phần?
Các công trình kiến trúc đền thờ là nét đặc trưng của văn hóa truyền thống Việt Nam. Đền thờ được xây dựng để thờ cúng các vị thần, anh hùng dân tộc, hay các vị thánh theo truyền thuyết dân gian.
Kiến trúc của đền thờ được chia làm hai phần:
- Phần nội điện (hậu cung).
- Nhà đại bái.
Khu vực nội điện và nhà đại bái thường được bao quanh bởi khoảng sân rộng, trồng các cây cổ thụ tạo thành không gian thờ phụng thanh tịnh. Mỗi đền thờ ở mỗi nơi đều có nét văn hóa riêng, có nơi mở hội dân gian, có nơi thì không, tùy vào tục lệ của làng đó.
Tuy nhiên, mục đích của hội chỉ là để toàn dân họp lại thực hiện các nghi thức tế lễ, cầu cúng và có thể tái hiện các sự kiện lịch sử liên quan đến vị thần được thờ tại đền. Trong số các đền nổi tiếng ở Việt Nam, chúng ta có thể kể đến như Đền Hùng, đền Kiếp Bạc, đền Sóc, đền Trần… thờ các anh hùng dân tộc và Đền Voi Phục, đền Bạch Mã, đền Kim Liên, đền Quán Thánh… thờ các vị thánh theo truyền thuyết dân gian.
Phân biệt Đền thờ với Chùa, Đình, Miếu, Nghè, Điện, Phủ, Quán, Am
Dưới đây là một số thông tin, định nghĩa về Chùa, Đình, Miếu, Nghè, Điện, Phủ, Quán, Am nhằm giúp bạn có thể phân biệt được với đền thờ. Mời bạn tham khảo sau đây:
Chùa là gì?
Chùa là một trong những cơ sở hoạt động và truyền bá Phật giáo quan trọng nhất trong văn hóa tâm linh của người Việt Nam. Ngoài việc tập trung sinh hoạt, tu hành và thuyết giảng đạo Phật của các nhà sư, tăng, ni, chùa còn là nơi để tín đồ và người không theo đạo đến tham quan, nghe giảng kinh, tìm hiểu và thực hành các nghi lễ Phật giáo.
Trong nhiều trường hợp, chùa còn có chức năng cất giữ xá lị và chôn cất các vị đại sư. Chùa thường có kiến trúc đặc trưng với những nét văn hóa và kiến trúc truyền thống của dân tộc, tạo nên một không gian thanh tịnh và yên bình cho mọi người đến thăm viếng.
Đình là gì?
Đình là một loại công trình kiến trúc truyền thống của dân tộc Việt Nam, thường được xây dựng tại các làng xã nhằm thờ cúng các vị thần linh và thành hoàng của làng. Ngoài vai trò tôn giáo, đình còn có chức năng là nơi tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ và hội họp của cộng đồng.
Thành hoàng là người được tôn thờ trong đình, được coi là bảo vệ và thần linh bảo trợ cho làng xã. Việc xây dựng đình và thờ cúng Thành hoàng phản ánh tinh thần đoàn kết và tôn trọng truyền thống văn hóa của cộng đồng dân cư Việt Nam.
Miếu là gì?
Miếu là một di tích văn hóa trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam, có kích thước nhỏ hơn đền. Tên gọi của miếu thường phiên âm theo đối tượng được thờ, tượng trưng cho nhiều loại thần khác nhau, chẳng hạn như: miếu Cô, miếu Cậu, miếu Sơn thần, miếu Hà Bá hoặc miếu Thủy thần, miếu thổ thần hay thần Hậu thổ.
Miếu thường được xây dựng trên các địa điểm yên tĩnh như gò cao, sườn núi, bờ sông hoặc đầu hoặc cuối làng để quỷ thần an vị, tránh xa sự ồn ào của cuộc sống. Ở một số nơi, người dân sẽ mở tế lễ, hội hè hoặc nghinh rước thần từ miếu về đình trong các dịp giỗ thần như ngày sinh, ngày hóa, ngày hiện hóa. Sau khi kết thúc tế lễ, người dân sẽ rước thần về miếu để yên nghỉ.
Miếu có thể được gọi là miễu ở miền Nam.
Nghè là gì?
Nghè là một loại di tích tôn giáo trong dân gian Việt Nam, thường được xây dựng để thờ ông bà tổ tiên và các vị thần linh. Nghè thường có quy mô nhỏ hơn so với đình, đền hay chùa, thường nằm trong khu dân cư hoặc ngoài đồng quê. Nghè được coi là nơi linh thiêng, là điểm đến quan trọng trong các ngày lễ tôn giáo, lễ hội của cộng đồng dân cư. Nghè thường được trang trí đẹp mắt, tượng trưng cho sự bảo vệ, sự an lành và sự may mắn.
Nghè cổ nhất được tìm thấy từ thế kỷ XVII. Ví dụ như Nghè ở Trường Yên là một kiến trúc phụ của đền vua Đinh.
Điện thờ là gì?
Điện thờ là một loại kiến trúc tôn giáo trong tín ngưỡng Tam tứ phủ. Nó được sử dụng để thờ các vị thần và thánh, và thường được xây dựng tại những vị trí đặc biệt, ví dụ như tại các đền, chùa, hoặc tại nhà của những người sùng đạo.
Điện thờ thường được xây dựng với quy mô nhỏ hơn so với các đền và phủ, nhưng vẫn có một sảnh đường cao lớn, được dùng để thờ cúng. Trên bàn thờ của Điện thờ, thường có các đồ thờ như ngai, bài vị, khám, tượng chư vị thánh thần, tam sơn, bát hương, cây nến, đài, lọ hoa, vàng mã,… Tuy nhiên, điện thờ cũng có thể được sử dụng để thờ Phật, Mẫu, và các vị thần khác.
Phủ là gì?
Phủ là một kiến trúc có quy mô lớn hơn so với đền và điện, thường được xây dựng nhằm đáp ứng nhu cầu thờ cúng của vua chúa hoặc các quan lại có thân phận cao. Phủ thường là nơi thờ các vị thần, phật tử và các vị anh hùng, đặc biệt là các vị liệt sĩ và quan thanh liêm trong lịch sử. Phủ là nơi thờ tự Thánh Mẫu sầm uất, có tính chất trung tâm của cả một vùng lớn và thu hút tín đồ từ khắp nơi đến hành hương, tương tự như chốn Tổ của sơn môn đạo Phật.
Ngôi phủ còn lại sớm nhất hiện nay là điện thờ các thần vũ nhân ở chùa Bút Tháp, có niên đại vào giữa thế kỷ XVII.
Tham khảo thêm: Cửa võng là gì? Ý nghĩa và cách bày trí đúng phong thủy cho gia chủ
Quán là gì?
Quán là một loại đền liên quan đến đạo Lão (Đạo giáo) ở Việt Nam. Trong các thế kỷ XI và XIV, đạo Lão tại Việt Nam có xu hướng tôn thờ thần tiên, vì vậy quán thờ thực tế giống như một đền thần thánh.
Vào thế kỷ XVI và XVII, sự khủng hoảng của Nho giáo đã khiến một số người Nho và một số người dân chú ý đến Lão giáo, và nên thờ cúng các thần linh cơ bản theo Trung Quốc, bao gồm Tam thanh (Nguyên Thủy Thiên Tôn, Linh Bảo Đạo Quân, Thái Thượng Lão Quân), Ngũ Nhạc (Đông Phương Sóc và Tây Vương Mẫu), Thánh Phụ và Thánh Mẫu. Trên các quán thờ, người ta thường thờ cúng Cửu Diệu Tinh Quân (bao gồm Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ, Mặt Trời, Mặt Trăng, Hồ phủ và Kế đô), và tượng Hoàng Quân giáo chủ (Ngọc Hoàng) cũng có thể được đặt trong đền.
Các quán nổi tiếng bao gồm Hưng Thánh Quán, Lâm Dương Quán, Hội Linh Quán, Linh Tiên Quán ở Hà Tây (nay thuộc Hà Nội). Thăng Long Tứ quán gồm Chân Vũ quán (còn gọi là đền Quán Thánh ở phố Quán Thánh), Huyền Thiên cổ quán (nay là chùa Quán Huyền Thiên ở phố Hàng Khoai), Đồng Thiên quán (nay là chùa Kim Cổ ở phố Đường Thành) và Đế Thích quán (nay là chùa Vua ở phố Thịnh Yên).
Am là gì?
Am cũng được coi là một kiến trúc nhỏ thờ Phật hoặc những thần linh khác tùy theo vùng miền và tôn giáo. Nó thường có kích thước nhỏ, làm bằng gỗ hoặc đá, có mái lợp nhẹ và được đặt trong khu vực yên tĩnh để người ta có thể tĩnh tâm thờ Phật hoặc những thần linh khác. Trong văn hóa dân gian của nhiều nước châu Á, Am còn được xem là một biểu tượng của sự may mắn, bình an và tâm linh.
Hy vọng qua bài viết trên của Lộc Nam sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về đền thờ là gì. Nếu còn có thắc mắc nào khác, hãy để lại phản hồi dưới phần bình luận để chúng tôi có thể tư vấn thêm cho bạn.
